Nhiều cuộc khủng hoảng liên tiếp trong những năm qua đã khiến nhiều người thuộc thế hệ Millennials tại Mỹ hụt hẫng trong “Giấc mơ Mỹ” của chính mình. Hãng tin CNN đề cập vấn đề này trong một bài viết đăng tải tuần trước, với những nội dung chính dưới đây:
Từ cuộc khủng hoảng này đến cuộc khủng hoảng khác
Có một cảm nhận rất phổ biến ở nước Mỹ thời hậu COVID, đến mức cảm nhận đó đã trở thành một câu nói “cửa miệng”: Nền kinh tế tốt nhưng tâm trạng thì tệ.
Sau khi vượt qua cuộc suy thoái vào năm ngoái, chúng ta “rơi vào hụt hẫng” khi hầu như tất cả các dữ liệu kinh tế đều cho thấy Mỹ đang phát triển mạnh, nhưng mọi người lại không cảm nhận rõ ràng được điều đó.
Trong một cuộc thăm dò của CNN được thực hiện vào tháng trước, có tới 71% người Mỹ cho biết điều kiện kinh tế nước này đang ở mức “kém,” với 38% cảm thấy “rất kém.” Tỷ lệ này phần nào tốt hơn so với mùa Hè năm 2022, khi 82% cho rằng nền kinh tế đang yếu kém.
“Thủ phạm” đằng sau những cảm nhận tồi tệ rất rõ ràng: Giá cả cao, thị trường nhà đất khó tiếp cận, tình trạng bất bình đẳng dai dẳng, nợ gia tăng.
Lạm phát cao trong hàng thập kỷ quay trở lại - là “lời nhắc nhở” hằng ngày về việc chúng ta đang chi bao nhiêu tiền cho những nhu cầu cơ bản, và bao nhiêu niềm đam mê mà chúng ta đã phải từ bỏ trong thời gian đại dịch, như vé đi xem hòa nhạc hay những kỳ nghỉ.
Điều ít được nhắc tới hơn là những bất mãn về tài chính đã “hằn sâu” trong tâm trí của thế hệ đông dân nhất đất nước trong một phần tư thế kỷ qua.
Đối với thế hệ Millennials, việc phải đối mặt với hai cuộc suy thoái kinh tế làm thay đổi thế giới trước sinh nhật lần thứ 40 của họ khiến những cảm giác tồi tệ trở nên “thường trực.”
Theo Brendan Duke, Giám đốc Cấp cao về Chính sách Kinh tế tại Trung tâm Tiến bộ Mỹ, ngay cả khi thế hệ Millennials đã tạo dựng được nền tảng đáng kể về tài sản trong bốn năm qua, sự thay đổi đó chỉ đến sau hơn một thập kỷ tiền lương trì trệ.
Họ là thế hệ có trình độ học vấn cao nhất trong lịch sử nước Mỹ, nhưng với chi phí không hề rẻ.
Từ năm 1987 đến năm 2017, chi phí theo học tại một trường cao đẳng công lập hệ bốn năm đã tăng hơn 200%. Theo dữ liệu của Bộ Giáo dục, mặc dù dữ liệu về khoản nợ của sinh viên khác nhau nhưng con số trung bình đối với một người vay trong độ tuổi từ 25-34 là 32.000 USD.
Tất cả những căng thẳng đó - tàn dư kéo dài từ cuộc Đại Suy thoái, cho đến sự lao đao của nền kinh tế trong đại dịch - đã gây nhiều thiệt hại.
Mượn “điệp khúc” từ một thời kỳ hỗn loạn trước đây: Đó là nền kinh tế thế kỷ 21, thật ngu ngốc.
Khoảng cách giàu nghèo giữa các thế hệ
Trong nhiều năm, thế hệ Millennials, hiện ở độ tuổi từ 27-42, đã tụt hậu so với cha mẹ thuộc thế hệ Baby Boomer và thế hệ Gen X trong việc tích lũy tài sản.
Hầu hết đều lớn lên trong thời kỳ kinh tế khó khăn của những năm 1990, một trong những đợt phát triển kinh tế dài nhất được ghi nhận trong lịch sử nước Mỹ. Nhưng vào thời điểm họ tốt nghiệp đại học, thế giới của họ đã bị đảo lộn bởi cuộc Đại Suy thoái.
Thế hệ Millennials lớn tuổi tham gia vào thị trường việc làm đúng lúc “Corporate America” (giới các tập đoàn và doanh nghiệp lớn ở Mỹ) đang thoát khỏi tình trạng tồi tệ nhất kể từ Đại Suy thoái.
Cuộc suy thoái 2008-2009 khiến việc làm ở trình độ sơ đẳng trở nên khan hiếm. Nó cũng thúc đẩy những người lao động lớn tuổi trì hoãn việc nghỉ hưu… Trong nhiều năm sau khi cuộc suy thoái kết thúc về mặt kỹ thuật, tỷ lệ thất nghiệp vẫn cao hơn mức trước suy thoái kinh tế năm 2007 và tiền lương trì trệ.
Kết quả là khoảng cách giàu nghèo của thế hệ Millennials ngày càng lớn hơn so với các thế hệ khác.
Theo Ngân hàng Dự trữ Liên bang St. Louis, vào năm 2016, tài sản của các gia đình do thế hệ Millennials sinh ra vào những năm 1980 đứng đầu có tỷ lệ thấp hơn khoảng 34% so với “của cải kỳ vọng” - mức mà các nhà kinh tế dự đoán họ sẽ đạt được dựa trên “vị trí” của các thế hệ trước ở cùng độ tuổi.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sau đó đã cập nhật nghiên cứu với dữ liệu tính đến năm 2019, cho biết tỷ lệ nói trên vào khoảng 11%.
Thế hệ Millennials lớn tuổi cũng có gánh nặng nợ cao nhất so với bất kỳ nhóm nhân khẩu học nào, khiến họ đặc biệt dễ bị tổn thương trước những cú sốc kinh tế.
Trung tâm của “Giấc mơ Mỹ” là một ngôi nhà.
Quyền sở hữu nhà, theo suy nghĩ truyền thống, là cách chắc chắn nhất để xây dựng sự giàu có: Tiết kiệm để trả trước, mua một căn nhà đầu tiên, và chắc chắn không tốn quá nhiều thời gian để trả tiền thuê nhà.
Giấc mơ đó càng trở nên viển vông hơn trong nền kinh tế thời COVID.
Lượng nhà tồn kho vốn đã ở mức thấp trước đại dịch - hậu quả kéo dài của vụ “vỡ bong bóng” năm 2007, tạo ra tình trạng dư thừa nhà trống khiến các nhà phát triển nhà phải mạnh tay thu hẹp quy mô sản xuất. Nguồn cung thậm chí còn giảm hơn nữa khi những người lao động ở xa “rút lui” khỏi các thành phố, tận dụng lãi suất thế chấp thấp kỷ lục.
Từ năm 2021 đến năm 2022, giá nhà tăng lên mức cao kỷ lục. Sau đó, khi lạm phát “bén rễ” và lãi suất tăng lên, những khoản thế chấp 3% - mức quá tốt để bỏ lỡ - đã biến mất.
Đối với Garrett và Rachael, việc bỏ lỡ cơ hội lãi suất thấp là một đòn “đau đớn.”
Theo quan niệm phổ biến rằng nên cố gắng giảm 20% khi mua nhà, họ tập trung vào một kế hoạch tiết kiệm tích cực để có thể đặt cọc 100.000 USD - quá đủ cho khoảng 425.000 USD mà họ dự kiến phải trả cho căn nhà đầu tiên của mình.
Vào thời điểm họ đạt được mục tiêu tiết kiệm, giá nhà và lãi suất thế chấp đã tăng vọt.
Garrett và Rachael cho biết nếu họ từ bỏ lối suy nghĩ truyền thống, họ sẽ ở vị thế tốt hơn nhiều về mặt tài chính.
Đó là suy nghĩ “giá như” dường như ám ảnh Garrett, người theo học chuyên ngành kinh tế và tự hào về tính kỷ luật tài chính của mình. “Giá như” họ mua nhà vào năm 2019 thay vì năm 2022 - ngay cả khi không phải trả trước - thì khoản thanh toán thế chấp hằng tháng của họ sẽ thấp hơn.
“Tôi không nghĩ có ai có thể đoán trước được giá nhà sẽ tăng 20% hoặc 30% trong thời gian ba năm” - Garrett nói. Cặp đôi cho biết họ hiện đang mắc kẹt với số tiền chi tiêu hằng tháng lên tới khoảng 40% thu nhập “mang về nhà.”
Một “điệp khúc” phổ biến mà thế hệ Millennials được nghe từ cha mẹ thế hệ Boomer của họ là mua luôn tốt hơn thuê. Lời khuyên đó bây giờ đã lỗi thời.
Theo báo cáo từ Attom, một công ty dữ liệu bất động sản, việc thuê một căn nhà ba phòng ngủ có giá phải chăng hơn so với sở hữu một căn hộ có diện tích tương đương ở gần 90% các thị trường địa phương ở Mỹ. Nhưng cả hai lựa chọn vẫn còn quá xa vời đối với một hộ gia đình có thu nhập trung bình.
Khi được hỏi tại sao quyền sở hữu nhà lại là ưu tiên hàng đầu của họ, Garrett cười đáp: “Thành thật mà nói, tôi không biết. Ý tôi là vì đó là điều chúng tôi được dạy - Giấc mơ Mỹ: Chúng tôi nên mua một ngôi nhà có hàng rào cọc trắng, sinh con và nuôi một chú chó… giống như bước tiếp một cách tự nhiên vậy.”
Rachael nói mặc dù họ nhanh chóng thừa nhận vận may của mình so với nhiều bạn bè và hàng triệu người khác mà việc sở hữu nhà vẫn nằm ngoài tầm với, họ vẫn lo lắng tất cả điều đó có thể sụp đổ.
Nếu một trong hai vợ chồng mất việc hoặc một hóa đơn y tế bất ngờ phát sinh, Racheal sợ rằng họ có thể mất tất cả. Và mặc dù em gái cô chưa có kế hoạch chuyển đi ngay lập tức, nhưng rốt cuộc thì khi em gái chuyển đi, “chúng tôi sẽ phải cân đối lại toàn bộ bảng tài chính.”
Năm ngoái là khoảng thời gian đặc biệt khó khăn đối với người tiêu dùng nói chung.
Giá cả vẫn tăng nhanh và lãi suất cũng vậy, khiến khoản nợ thẻ tín dụng và các khoản vay khác trở nên đặc biệt khó trả. Theo Ngân hàng Dự trữ Liên bang Philadelphia, trong mùa Hè, lần đầu tiên tình trạng quá hạn thẻ tín dụng đã vượt qua mức trước đại dịch.
Tiền lương đã tăng lũy kế nhiều hơn giá cả kể từ năm 2019 và điều đó đặc biệt đúng đối với thế hệ Millennials. Theo chuyên gia Duke tại Trung tâm Tiến bộ Mỹ, những người lao động hiện ở độ tuổi từ 29-38 có mức lương tăng trung bình 14%, được điều chỉnh theo lạm phát, kể từ năm 2019.
Đó là điều tốt. Nhưng Duke lưu ý rằng “làm cha mẹ ở Mỹ rất tốn kém.” Có thể bạn được tăng lương và thăng chức vào cuối những năm 20 hoặc đầu 30 tuổi, nhưng chi phí chăm sóc con cái nhiều hơn những khoản “bù đắp” đó.
“Một nền kinh tế mạnh không nhất thiết cung cấp thời gian nghỉ phép cho cha mẹ hoặc nhà ở giá rẻ. Đó là những khoản đầu tư mà xã hội chúng ta phải đấu tranh để có được.”
Rachael và Garrett cảm nhận được “nỗi đau” đó một cách sâu sắc. Việc xác định chi phí chăm sóc Miles là một bài kiểm tra thực tế, và điều này đã nhanh chóng thay đổi dự định của họ về đứa con thứ hai.
Rachael nói: “Chúng tôi muốn có những đứa con nối tiếp nhau. Tôi muốn Miles có một ‘đồng phạm,’ nhưng chúng tôi sẽ không đủ khả năng trong ít nhất bốn năm nữa.”./.
Các nghiên cứu và chuyên gia cho biết thế hệ Millennials - những người sinh từ năm 1981 đến năm 1996 - đang già đi nhanh hơn so với thế hệ cha mẹ họ.
